{"id":1171,"date":"2011-05-13T17:51:55","date_gmt":"2011-05-13T14:51:55","guid":{"rendered":"http:\/\/selimgunes.com\/?p=1171\/"},"modified":"2023-05-22T14:10:56","modified_gmt":"2023-05-22T11:10:56","slug":"masumiyet-kurtlara-teslim-murat-ozer-radikal-kitap-eki","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/selimgunes.com\/masumiyet-kurtlara-teslim-murat-ozer-radikal-kitap-eki\/","title":{"rendered":"Masumiyet Kurtlara Teslim \/ Murat \u00d6zer"},"content":{"rendered":"

Radikal Kitap Eki, 2011.05.13 \/ Murat \u00d6zer The Critic<\/strong><\/p>\n

Sabahattin Ali\u2019nin 1938 tarihli hik\u00e2yesi \u2018Ayran\u2019, bozuk d\u00fczenin ezdi\u011fi yoksulun kaybolu\u015fa do\u011fru giden yazg\u0131s\u0131n\u0131 anlat\u0131rken, sekiz sayfal\u0131k hik\u00e2yeden uyarlad\u0131\u011f\u0131 \u2018Kar Beyaz\u2019la \u2018\u015fiirli\u2019 bir ger\u00e7ekli\u011fe ula\u015f\u0131yor Selim G\u00fcne\u015f<\/span><\/strong><\/p>\n

\u015eairli\u011fi ve romanc\u0131l\u0131\u011f\u0131 da g\u00fc\u00e7l\u00fc olmas\u0131na kar\u015f\u0131n, hik\u00e2yecili\u011fiyle T\u00fcrkiye edebiyat\u0131nda bamba\u015fka bir yere oturan Sabahattin Ali, k\u0131sac\u0131k hayat\u0131na (\u00f6l\u00fcm\u00fc bu \u00fclke i\u00e7in bir utan\u00e7t\u0131r ve utan\u00e7 olarak kalacakt\u0131r) s\u0131\u011fd\u0131rd\u0131\u011f\u0131 say\u0131s\u0131z hik\u00e2yeyle T\u00fcrkiye\u2019nin ger\u00e7eklerine \u2018yap\u0131\u015fan\u2019 bir yazar olmay\u0131 ba\u015farm\u0131\u015ft\u0131r. Bug\u00fcn bile de\u011fi\u015fmeyen ve de\u011fi\u015fmesi de beklenmeyen \u2018bozuk d\u00fczen\u2019in insanlar \u00fczerindeki \u2018umut k\u0131r\u0131c\u0131\u2019 etkisini hik\u00e2yelerine malzeme yapan, \u2018k\u00fc\u00e7\u00fck insan\u2019\u0131n ezilerek daha da k\u00fc\u00e7\u00fclt\u00fclmesini \u00e7arp\u0131c\u0131 tespitlerle yap\u0131t\u0131na yans\u0131tan, okurun duygular\u0131n\u0131 harekete ge\u00e7iren \u00fcslubuyla \u2018tetikleyici\u2019 etkiye de sahip olan yazar, bu \u00f6zellikleriyle otoritenin \u2018d\u00fc\u015fman\u0131\u2019 olarak g\u00f6r\u00fclm\u00fc\u015ft\u00fcr her daim. \u2018Ku\u015fkulu\u2019 \u00f6l\u00fcm\u00fc de bu durumun bir yans\u0131mas\u0131d\u0131r asl\u0131na bakarsan\u0131z.<\/p>\n

Yazar\u0131n 1936 ile 1942 y\u0131llar\u0131 aras\u0131nda kaleme ald\u0131\u011f\u0131 13 hik\u00e2yeyi bar\u0131nd\u0131ran \u2018Yeni D\u00fcnya\u2019, ilk yay\u0131mlan\u0131\u015f\u0131 1943 y\u0131l\u0131na denk gelen tam bir \u2018hazine\u2019. Ancak bu yaz\u0131da, konumuz gere\u011fi 13 hik\u00e2yenin 12\u2019sinden bahsetmeyece\u011fiz. Kitab\u0131n d\u00f6rd\u00fcnc\u00fc hik\u00e2yesi olan ve sadece sekiz sayfal\u0131k bir yer kaplayan \u2018Ayran\u2019a y\u00f6neltece\u011fiz ilgimizi ve onun \u00fczerine fikirlerimizi payla\u015faca\u011f\u0131z sizlerle.<\/p>\n

\u2018Ayran\u2019, Hasan ad\u0131nda yoksul bir k\u00f6yl\u00fc \u00e7ocu\u011fun bir g\u00fcnl\u00fck hik\u00e2yesine ta\u015f\u0131r bizleri. Babas\u0131 olmayan, annesi nahiyede hizmet\u00e7ilik yapan, dolay\u0131s\u0131yla da iki k\u00fc\u00e7\u00fck karde\u015fine bakmak zorunda olan Hasan, her g\u00fcn oldu\u011fu gibi o k\u0131\u015f g\u00fcn\u00fc de evinden istasyona do\u011fru uzanan yola d\u00fc\u015fer. Amac\u0131 g\u00fc\u011f\u00fcm\u00fcndeki ayran\u0131 sat\u0131p karde\u015flerine kuru ekmek al\u0131p yedirebilmektir. Ama k\u0131\u015f g\u00fcn\u00fc \u2018buz gibi ayran\u2019 satmak pek de kolay de\u011fildir. Satt\u0131\u011f\u0131 iki ma\u015frapa ayran\u0131n paras\u0131n\u0131 da \u00fcst\u00fcn\u00fc veremedi\u011fi i\u00e7in alamaz. Kader a\u011flar\u0131n\u0131 \u00f6rm\u00fc\u015ft\u00fcr onun i\u00e7in, yoksulluk ve yoksunluk onun i\u00e7in bir \u2018g\u00fcnah\u2019t\u0131r ve bunun cezas\u0131n\u0131 ac\u0131 bir bi\u00e7imde \u00f6deyecektir. Masumiyetin timsali olmas\u0131na kar\u015f\u0131n, bu konuda onun yan\u0131na yakla\u015famayanlar\u0131n aymazl\u0131\u011f\u0131yla \u2018son\u2019a do\u011fru ko\u015far ad\u0131m ilerler, \u00e7\u0131plak ayaklar\u0131 kara saplana saplana\u2026<\/p>\n

Yukar\u0131daki paragraf\u0131 yazma a\u015famas\u0131ndayken bile insanl\u0131\u011f\u0131m\u0131zdan utanmam\u0131za vesile olan \u2018Ayran\u2019, Sabahattin Ali\u2019nin kaleminin g\u00fcc\u00fcn\u00fc yo\u011fun bi\u00e7imde hissetmemizi sa\u011flayan \u2018\u00e7ok \u00f6zel\u2019 bir metin. Bir romana malzeme olabilecek kadar \u2018hacimli\u2019 i\u00e7eri\u011fiyle okurla kesintisiz bir ba\u011f kuran hik\u00e2ye, ba\u015fkarakteri Hasan\u2019\u0131n yazg\u0131s\u0131n\u0131 sayfalara yans\u0131t\u0131rken, oradan \u00fczerimize sa\u00e7\u0131lan \u2018g\u00fcnah tohumlar\u0131\u2019yla rahats\u0131z edici de oluyor bir yandan. Hasan\u2019\u0131n \u2018yal\u0131n\u2019 yolculu\u011funa e\u015flik ederken, \u00e7evresindeki daralan \u00e7embere anbean tan\u0131k olmaksa \u2018bo\u011fucu\u2019 bir etki yap\u0131yor \u00fczerimizde. \u00dczerine b\u00fcy\u00fck sorumluluk y\u00fckleyen annesinden ba\u015flayarak her daim \u2018a\u00e7\u2019 olan iki karde\u015fine, i\u00e7ti\u011fi ayran\u0131n paras\u0131n\u0131 \u00f6demeyen m\u00fc\u015fteriye, ak\u015fam trenini beklemesine neden olan istasyon memuruna kadar herkes Hasan\u2019\u0131n yok olu\u015funda \u2018su\u00e7lu\u2019 konumunda burada. K\u00fc\u00e7\u00fck \u00e7ocu\u011fu \u00e7emberin i\u00e7ine s\u0131k\u0131\u015ft\u0131r\u0131p \u2018silmek\u2019 i\u00e7in ellerinden geleni yap\u0131yor bu \u2018g\u00fcnahk\u00e2rlar\u2019. Yoksulluktan ba\u015fka g\u00fcnah\u0131 olmayan Hasan\u2019sa b\u00fct\u00fcn bedeli tek ba\u015f\u0131na \u00f6demek zorunda kal\u0131yor, d\u00fczenin ezip un ufak etti\u011fi belli belirsiz bir \u2018nokta\u2019 kimli\u011fiyle \u2018iki ayakl\u0131 kurtlar\u2019\u0131n onu itti\u011fi ger\u00e7ek kurtlar\u0131n aras\u0131na d\u00fc\u015f\u00fcyor, t\u00fcm \u00e7aresizli\u011fi ve korkusuyla\u2026<\/p>\n

Sabahattin Ali, 1938\u2019de yazd\u0131\u011f\u0131 hik\u00e2yesiyle her d\u00f6nemde ge\u00e7erlili\u011fini koruyan bir olguya i\u015faret ediyor. \u0130\u00e7ten ve d\u0131\u015ftan ate\u015f alt\u0131na al\u0131narak \u2018lanetlenen\u2019 yoksullu\u011fun bir girdab\u0131n i\u00e7inde parampar\u00e7a edili\u015fini ele al\u0131yor, bunu \u2018temsil\u2019 noktalar\u0131nda da m\u00fckemmelen tespit ediyor. Hasan\u2019\u0131n temsil etti\u011fi yapayaln\u0131z bireyle onu k\u0131skaca alan d\u00fczeni temsil eden \u2018\u00e7evre\u2019, ayn\u0131 havay\u0131 solumalar\u0131na ra\u011fmen birbirlerinden \u00f6ylesine kopuklar ki, \u2018\u00f6teki\u2019nin derdi bir an bile \u2018d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclen\u2019 bir \u015feye d\u00f6n\u00fc\u015femiyor. \u0130nsano\u011flunun \u00e7a\u011flar boyu s\u00fcren hastal\u0131\u011f\u0131 devreye giriyor ve \u2018s\u0131n\u0131r tan\u0131mayan\u2019 \u00f6zellikleri ortaya \u00e7\u0131km\u0131yor, kendi d\u00fcnyas\u0131 i\u00e7ine kapan\u0131yor, d\u00f6n\u00fcp etraf\u0131nda olup bitene bakm\u0131yor. Nihayetinde de olan \u2018g\u00fc\u00e7s\u00fcz\u2019e oluyor, karanl\u0131\u011fa mahk\u00fbm bir hayat\u0131 ya\u015famak zorunda kal\u0131yor\u2026<\/p>\n

Y\u00fck\u00fc al\u0131c\u0131s\u0131na ula\u015ft\u0131r\u0131yor<\/span><\/strong><\/p>\n

B\u00f6ylesine g\u00fc\u00e7l\u00fc bir hik\u00e2yeyi beyazperdeye ta\u015f\u0131ma sorumlulu\u011funu ilk filmiyle \u00fczerine alan Selim G\u00fcne\u015f, Sabahattin Ali\u2019nin yal\u0131n ger\u00e7ek\u00e7ili\u011fini \u2018\u015fiirsel ger\u00e7ek\u00e7i\u2019 bir yap\u0131ya ta\u015f\u0131yor \u2018Kar Beyaz\u2019la. Senarist-y\u00f6netmen, hik\u00e2yenin duygusunu al\u0131p bunu m\u00fckemmel g\u00f6r\u00fcnt\u00fcler ve olabildi\u011fince az diyalogla bulu\u015fturuyor. Sonu\u00e7sa gayet tatmin edici. S\u0131rt\u0131ndaki y\u00fck\u00fcn a\u011f\u0131rl\u0131\u011f\u0131n\u0131n fark\u0131nda G\u00fcne\u015f, bunu f\u0131rlat\u0131p atmaktansa sonuna kadar gidip y\u00fck\u00fc al\u0131c\u0131s\u0131na sa\u011f salim ula\u015ft\u0131rma \u00e7abas\u0131nda.<\/p>\n

Selim G\u00fcne\u015f, hik\u00e2yeyi Karadeniz\u2019in benzersiz do\u011fas\u0131na ta\u015f\u0131yarak ilk hamlesini do\u011fru yap\u0131yor bizce. B\u00f6ylece filmin g\u00f6rsel dokusunu olu\u015fturacak malzemeyi garanti alt\u0131na al\u0131yor, ki bunun \u2018Kar Beyaz\u2019 i\u00e7in ne kadar \u00f6nemli oldu\u011funu s\u00f6ylemeye bile gerek yok. Ard\u0131ndan Sabahattin Ali\u2019yle bulu\u015ftu\u011fu ve ayr\u0131ld\u0131\u011f\u0131 noktalar geliyor, hik\u00e2yenin kimi unsurlar\u0131 a\u00e7\u0131s\u0131ndan. Hasan\u2019\u0131n bir g\u00fcnl\u00fck ser\u00fcvenini o da benzer bi\u00e7imde yans\u0131t\u0131yor, ama d\u00f6nemi de\u011fi\u015ftirdi\u011fi i\u00e7in kimi eklemeler yap\u0131yor. En b\u00fcy\u00fck farkl\u0131l\u0131k, Hasan\u2019\u0131n babas\u0131na bi\u00e7ilen rolde oluyor. Hik\u00e2yede babas\u0131z olan Hasan, filmde hapishanedeki babas\u0131n\u0131 \u00f6zl\u00fcyor, onun da \u2018g\u00fcnah\u2019a kat\u0131l\u0131m\u0131n\u0131 sa\u011fl\u0131yor. Ayr\u0131ca babas\u0131ndan ald\u0131\u011f\u0131 \u00e7ak\u0131 da finalde \u00f6nemli bir rol \u00fcstleniyor.<\/p>\n

\u0130stasyonu bir yol \u00fcst\u00fc d\u00fckk\u00e2n\u0131na \u00e7evirmek gibi uzun metrajl\u0131 bir film i\u00e7in gereken pratik \u00e7\u00f6z\u00fcm\u00fc bulmas\u0131 da art\u0131 bir puan Selim G\u00fcne\u015f ad\u0131na. Hasan\u2019\u0131n bekleyi\u015fini \u2018daha g\u00f6r\u00fcn\u00fcr\u2019 k\u0131l\u0131yor bu se\u00e7im, \u00e7ocu\u011fun \u00e7aresizli\u011fine inanmam\u0131z\u0131 kolayla\u015ft\u0131r\u0131yor. \u00d6te yandan bu d\u00fckk\u00e2n\u0131n sahibinin bekleyi\u015fi de bir kar\u015f\u0131tl\u0131k olu\u015fturmas\u0131 a\u00e7\u0131s\u0131ndan hik\u00e2yeyi destekliyor, ki Sabahattin Ali\u2019de b\u00f6yle bir karakter yok. Bunun kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131 olarak istasyon memurunu koyabiliriz ama onun da buna benzer bir durumu s\u00f6z konusu de\u011fil.<\/p>\n

Sekiz sayfal\u0131k k\u0131sac\u0131k bir hik\u00e2yeyi uzun metrajl\u0131 bir filme d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fcr\u00fcrken ekstra y\u00fcklemeler gerekiyor ve y\u00f6netmen de b\u00f6ylesi bir \u00e7aba i\u00e7ine giriyor, ama Sabahattin Ali\u2019nin temelde s\u00f6yledi\u011fi \u015feyden sapm\u0131yor. \u2018Karalt\u0131\u2019 haline d\u00f6n\u00fc\u015fen yoksulun yazg\u0131s\u0131n\u0131n ellerinin aras\u0131ndan \u00e7ekilip al\u0131nmas\u0131n\u0131 duygular\u0131n \u00e7arp\u0131\u015fmas\u0131yla a\u00e7\u0131kl\u0131yor G\u00fcne\u015f, kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya konuldu\u011funda \u2018deprem\u2019 yaratabilecek her t\u00fcrl\u00fc duyguyu \u00e7at\u0131\u015ft\u0131r\u0131yor. \u00d6zellikle \u2018merhamet\u2019 ve \u2018ac\u0131mas\u0131zl\u0131k\u2019 \u00fczerine epeyce y\u00fckleniyor, bu iki kavram\u0131n a\u00e7t\u0131\u011f\u0131 kulvar\u0131 izleyicinin \u2018geni\u015f a\u00e7\u0131\u2019 bak\u0131\u015flar\u0131na teslim ediyor, kavramlar\u0131n giderek anlams\u0131zla\u015fmas\u0131n\u0131 da ba\u015fkarakterin yiti\u015fine malzeme yap\u0131yor. Ve sonu\u00e7ta da \u2018vicdan\u2019\u0131yla ba\u015f ba\u015fa b\u0131rak\u0131yor insano\u011flunu\u2026<\/p>\n

Filmin hik\u00e2yeden fazlas\u0131n\u0131 becerdi\u011fi \u015feyse \u2018bekleyi\u015f\u2019 olgusu gibi duruyor. Hasan\u2019dan ba\u015flayarak b\u00fct\u00fcn karakterler bir \u015feyi bekliyorlar filmde, beklentileri hi\u00e7bir \u015fekilde kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 bulmuyor olsa da. Bu durum, Hasan d\u0131\u015f\u0131ndakileri de birer \u2018kurban\u2019 gibi g\u00f6steriyor, ama nihayetinde onlar\u0131n bekleyi\u015fleri yarat\u0131yor \u2018ac\u0131\u2019y\u0131, \u2018masumiyetin kaybolu\u015fu\u2019nu tetikliyor. Kayb\u0131n boyutuysa \u2018paha bi\u00e7ilemez\u2019, aymazl\u0131\u011f\u0131 hakl\u0131 \u00e7\u0131karacak gibi de\u011fil!<\/p>\n

\u2018Kar Beyaz\u2019 hakk\u0131nda s\u00f6ylenebilecek y\u0131\u011f\u0131nla \u015fey var ku\u015fkusuz, ama ikisini daha dillendirerek yetinelim \u015fimdilik. Birincisi, filmin \u015fiirselli\u011fine destek atan \u2018al\u0131nt\u0131lar\u2019. Yazarlar\u0131n etkili c\u00fcmlelerini malzemesine katan Selim G\u00fcne\u015f, \u2018\u015fiirli\u2019 olmas\u0131 i\u00e7in \u00f6zel \u00e7aba harcad\u0131\u011f\u0131 filmini bu amaca hizmet eder hale getiriyor b\u00f6ylece, yar\u0131 yolda kalma riskini de bertaraf ediyor\u2026 \u0130kincisiyse Hasan\u2019\u0131 oynayan Hakan Korkmaz ve anneyi canland\u0131ran Sinem \u0130slamo\u011flu\u2019nun performanslar\u0131. Korkmaz, her haliyle Sabahattin Ali\u2019nin Hasan\u2019\u0131 sanki, sayfalardan f\u0131rlay\u0131p gelmi\u015f bir karakter gibi duruyor. \u0130slamo\u011flu\u2019ysa hik\u00e2yede bildi\u011fimiz ama tan\u0131mad\u0131\u011f\u0131m\u0131z anne karakterini ete kemi\u011fe b\u00fcr\u00fcnd\u00fcr\u00fcyor.<\/p>\n

Zor i\u015f ger\u00e7ekten de \u2018Ayran\u2019\u0131 sinemala\u015ft\u0131rmak, Selim G\u00fcne\u015f\u2019in bunun alt\u0131ndan aln\u0131n\u0131n ak\u0131yla \u00e7\u0131kt\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u00f6ylemekse boynumuzun borcu. Eksikleri de var ama art\u0131lar\u0131n\u0131n yan\u0131nda laf\u0131n\u0131 etmeye de\u011fmez. Edebiyattan uzak duran sinemac\u0131lar\u0131m\u0131za da \u00f6rnek olmas\u0131n\u0131 diliyoruz onun bu \u00e7abas\u0131n\u0131n\u2026<\/p>\n

Not: \u2018Kar Beyaz\u2019, bug\u00fcn g\u00f6sterimde.<\/p>\n

YEN\u0130 D\u00dcNYA, Sabahattin Ali, Yap\u0131 Kredi Yay\u0131nlar\u0131, 2011 (8. bask\u0131), 124 sayfa,\u00a09 TL.<\/p>\n

*** http:\/\/muratozerthecritic.com-kar beyaz<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Radikal Kitap Eki, 2011.05.13 \/ Murat \u00d6zer The Critic Sabahattin Ali\u2019nin 1938 tarihli hik\u00e2yesi \u2018Ayran\u2019, bozuk d\u00fczenin ezdi\u011fi yoksulun kaybolu\u015fa do\u011fru giden yazg\u0131s\u0131n\u0131 anlat\u0131rken, sekiz sayfal\u0131k hik\u00e2yeden uyarlad\u0131\u011f\u0131 \u2018Kar Beyaz\u2019la \u2018\u015fiirli\u2019 bir ger\u00e7ekli\u011fe ula\u015f\u0131yor Selim G\u00fcne\u015f \u015eairli\u011fi ve romanc\u0131l\u0131\u011f\u0131 da g\u00fc\u00e7l\u00fc olmas\u0131na kar\u015f\u0131n, hik\u00e2yecili\u011fiyle T\u00fcrkiye edebiyat\u0131nda bamba\u015fka bir yere oturan Sabahattin Ali, k\u0131sac\u0131k hayat\u0131na (\u00f6l\u00fcm\u00fc […]<\/p>\n","protected":false},"author":2,"featured_media":0,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[14],"tags":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/selimgunes.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1171"}],"collection":[{"href":"https:\/\/selimgunes.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/selimgunes.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/selimgunes.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/2"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/selimgunes.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=1171"}],"version-history":[{"count":2,"href":"https:\/\/selimgunes.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1171\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":3036,"href":"https:\/\/selimgunes.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1171\/revisions\/3036"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/selimgunes.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=1171"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/selimgunes.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=1171"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/selimgunes.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=1171"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}