Sinemada Sabahattin Ali uyarlamaları / Rıza Oylum

edebiyathaber.net, 2015.04.29

Estetik bir uyarlama: Kar Beyaz

1990’da yapılan iki uyarlamadan sonra uzun yollar boyunca Sabahattin Ali’nin eserlerinden yapılan yeni bir uyarlamayla karşılaşmadık. Yıllar sonra yapılan ilk uyarlama olan 2011’de Selim Güneş’in çektiği Kar Beyaz filmi ise Sabahattin Ali’nin Ayran öyküsünden yapılmıştı. Ulusal ve uluslararası festivallerde birçok ödül alan film, etkileyici bir görselliği ve gerçekçi bir oyunculuğu bünyesinde barındırıyordu.

Kar Beyaz, Ayran öyküsünün serbest bir uyarlamasıdır. Ayran öyküsünde Sabahattin Ali, bir dağ köyünde yaşayan ve iki küçük kardeşine hem analık, hem babalık yapan 12-13 yaşlarındaki Hasan’ın trajik öyküsünü anlatıyordu. Kar Beyaz filminin öykünün birebir bir yansıması olduğunu söylemek olanaksızdır. Öyküye nazaran daha zengin bir şahıs kadrosu ve daha zengin bir olay örgüsü olduğunu söylemek mümkün. Yönetmen öyküden hareket etmekle birlikte olayın yaşandığı zaman dilimini değiştirmiştir. Ayrıca öyküde olmayan karakterlerle filminin oluşturmuş küçük sinemasal eklentiler yaparak özgün bir film ortaya çıkarmış.

İlkin özgün eserde Hasan’ın babasını göremeyiz. Kar Beyaz ise Hasan’ın babasının tutuklanıp cezaevine koyulmasıyla başlar. 1938’de yazılan bu hikâye, seyircinin de hissedeceği biçimde bir darbe dönemine, 12 Eylül 1980’e kaydırılır. Üçüncü olarak Sabahattin Ali’nin hikâyesi demiryolunda geçerken, film, Karadeniz eşsiz yaylalarına, Artvin’e taşınır ve yeni karakterler eklenir. Özgün eserin tren istasyonu, kasabadan köye giden minibüslerin durduğu ıssız bir yol kenarına çevrilmiştir.

Fotoğrafçılıktan yönetmenliğe geçen Selim Güneş, ilk yönetmenlik denemesi olan Kar Beyaz’da oldukça estetik kareler yakalamaya özen göstermiş. Filmdeki başarılı sahne tasarımları övgüyü hak ediyor. Filmdeki oyunculuklar da yapmacılıktan uzak, yörenin dilini ve davranışlarını yansıtacak kadar da inandırıcıdır.

*** http://www.edebiyathaber.net/sinemada-sabahattin-ali-uyarlamalari-riza-oylum/